کمبود دارو؛ يکي از مشکلات شهروندان ايراني است که به ويژه در ماههاي اخير بيشتر نمود بيروني و ملموس پيدا کرده
شفاآنلاین>سلامت>کمبود دارو؛ يکي از مشکلات شهروندان ايراني است که به ويژه در ماههاي اخير بيشتر نمود بيروني و ملموس پيدا کرده. براي درک بهتر اين مشکل کافيست سري به مراکز تهيه دارو از داروخانهها تا مراکز مرکزي و خاص مانند مرکز مربوط به هلالاحمر در خيابان طالقاني تهران و... سري بزنيد.
به گزارش شفاآنلاین:آنجاست که با صفهاي طويل و انتظارهاي طولاني بيماران و بستگان و همراهانشان مواجه ميشويد؛ انتظاري که گران بودن و بالارفتن ناگهاني قيمت انواع دارو را به حاشيه رانده و دستيابي به دارو به مساله اصلي بدل شده. هرچند که همين بالا رفتن قيمتها در کنار کميابي و نايابي برخي داروها منجر شده که بسياري از بيماران نتوانند داروهاي مورد نياز خود را تهيه و روند درمانشان را ادامه دهند. حالا مشاور رسانهاي رئيس سازمان غذا و دارو گفته «براي 106 قلم دارو در ايران کمبود بحراني و موجودي زير يک ماه وجود دارد. به گفته سجاد اسماعيلي «طي يک ماه و نيم گذشته، مقدار داروهايي که زير يک ماه، موجودي داشت، 220 قلم بود و حالا نيز تلاش داريم که تعداد کمبودها را باز هم کاهش داده و ذخاير اين داروها را افزايش دهيم.» اسماعيلي همچنين گفته «براي 60 درصد داروها در حال حاضر در ايران، ذخيره بالاي شش ماه وجود دارد.» به گفته او به کمبود داروهايي که زير يک ماه موجودي داشته باشند، در اصطلاح، کمبودهاي بحراني دارو گفته ميشود. همانطور که گفته شد، کمبود دارو يکي از مشکلات اجتماعي مردم ايران است که در ماههاي اخير چهرهاي نمايانتر از خود نشان داده؛ مسئولين اغلب در صحبتهايشان پيرامون اين مساله، به بحث تحريمهاي بينالمللي اشاره کرده و آن را دليل کمبود دارو برميشمارند.
تعريف مبهم
کمبود دارودر کانال تلگرامي سازمان غذا و دارو، از قول اسماعيلي، مشاور رسانهاي اين سازمان، نوشته: «اکنون ميخواهم اين خبر را به مردم بدهم که موجودي دارويي شش ماهه کشور بيش از 60 درصد است. يعني 60 درصد از موجودي داروهاي ما به بيش از شش ماه رسيده است. تلاش ميکنيم اين مقدار را افزايش دهيم و از هر دارويي به ويژه داروهاي مهم و ضروري موجودي کافي داشته باشيم و در چند ماه آينده بر اساس پيشبيني جديد، داروها به حدي باشد که مردم نيايند.» اين مشاور رسانهاي با اشاره به کمبود بحراني 106 قلم دارو و توضيح واژه بحراني به معناي موجودي کمتر از يک ماه، در کانال مربوطه گفته است که «در حوزه نظارت بر کمبود دارو و مديريت رويدادهاي زنجيره تامين، سازمان غذا و دارو از ادارات مختلف استعلامات و گزارشهايي براي رفع کمبود دارو دريافت ميکند. يکي از بخشهايي که اين گزارشها را دريافت کرده، سامانه TTAC است، طبق سياست شناسايي، در صورتي که شرکتي به مدت يک تا چند ماه کمتر از حد معمول دارو وارد يا توليد کند، اين هشدار به صورت خودکار صادر ميشود. با توجه به اينکه ممکن است در ماههاي آينده عرضه اين دارو کاهش پيدا کند و منجر به کمبود شود.» او افزوده: «در عين حال يکي از مهمترين گزارشهايي که دريافت ميکنيم از ادارات کل غذا و داروي استان است. استانها کمبودهاي موجود در سطح عرضه و داروخانه را جمعآوري ميکنند و به صورت هفتگي به سازمان غذا و دارو اطلاع ميدهند. قبل از اينکه وضعيت باثبات شود، اين کسريها را به صورت ماهانه اعلام ميکردند، اما اکنون که مديريت کسري فوريت بيشتري دارد، اين کسريها را به صورت هفتگي اعلام ميکنند. گزارش ديگري از انجمن داروسازان، شرکتهاي توزيع دارو و غيره دريافت شده است. سازمان غذا و دارو اين گزارشها را براي ايجاد خلاصه دريافت ميکند.»اين کانال به نقل از اسماعيلي، درباره تعريف در حوزه کمبود دارو، گفته: «سازمان غذا و دارو بر مبناي نظر خبرگان اين حوزه، از کمبود دارو تعريف خاصي دارد و برپايه آن، کمبود دارو بدين معناست که در يک ماه مولکول دوز دارويي دچار کمبود باشد، اما داروهايي که توليد داخلي دارند و وارداتشان محدود يا ممنوع شده، است حتي اگر پزشک آنها را تجويز کند، از نظر سازمان غذا و دارو در زمره کمبود دارويي محسوب نميشود؛ از اين رو کمبودهاي دارويي تعريف خاص خود را دارد و برند وارداتي دارويي که مشابه توليد داخل دارد، در شمول کمبودها محسوب نميشود.»
تحريمها بالاخره موثرند يا نه؟
اما همانطور که گفته شد، مسئولان نه در اغلب بلکه در تمام مواقع، علت کمبود دارو را به تحريمها منتسب ميکنند، چندي پيش، نايبرئيس اتحاديه واردکنندگان با بيان اينکه آمريکا ما را تحريم دارويي نکرده است، گفت: ايران داروهاي توليد شده از کمپانيهاي آمريکايي را از دفاتر اين کمپانيها در کشورهاي اروپايي مانند هلند و يا روسيه خريداري و وارد ميکند؛ آمريکا دارو را تحريم نکرده ولي مکانيزم مالي ما محدود شده است. مجتبي بوربور در پاسخ به اين پرسش خبرنگار ايلنا که آيا نوسانهاي نرخ ارز بر روند واردات دارو تاثير گذاشته است؟ گفته بود: نوسانهاي نرخ ارز در قيمت نيمايي اثر ملموسي نميگذارد چراکه وزارت بهداشت ارز حاصل از واردات دارو را تخصيص ميدهد؛ 5 درصد تغيير در نرخ نيمايي اثري در بازار نميگذارد و پيشبيني تغيير متاثر از نوسان نرخ ارز نداريم؛ به نظر ميرسد نوسانات در تامين ارز چالشهايي را ايجاد کند و تامين ارز دير و زود شود. اين فعال اقتصادي در پاسخ به اين پرسش که افزايش قيمت دارو از توان مردم خارج شده است آيا دولت در اين زمينه برنامهاي دارد، گفته بود: طرح دارويار يا همان واقعيسازي قيمتها در يک بازه زماني مشخص درست اجرا شد اما ادامه پيدا نکرد؛ دولت بايد نقدينگي را وارد چرخه دارويي توليد و پخش کند و بودجه بيمهگذاران را بدهد و بيمهها مطالبات داروخانهها را بدهند و در نهايت اين پول به پخش و تامينکنندگان برسد. او با اشاره به تورم موجود در کشور، به اين نکته اشاره کرده بود که: قيمت دارو نيز متاثر از تورم است؛ واردات دارو همچنان با ارز ترجيحي انجام ميشود و قرار است در سالجاري واردات دارو با ارز نيمايي انجام شود. به نظر من صنعت دارو بهدنبال سودهاي غيرواقعي نيست و حمايتي عمل ميکند. نايبرئيس اتحاديه واردکنندگان دارو گفته بود که: 95 درصد از تعداد داروهاي کشور، در داخل کشور توليد ميشود و 5 درصد آن را وارد ميکنيم ارزش داروهاي وارداتي گران است و 25درصد از ارزش داروهاي ما وارداتي است.